Tuy nhiên, song song với những đóng góp cực kỳ to lớn, đây cũng là ngành công nghiệp gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng cùng với nguy cơ cháy, nổ luôn thường trực. Nền công nghiệp hóa chất có một lịch sử phát triển lâu đời với những đóng góp vô cùng quan trọng trong sự phát triển của khoa học công nghệ nói riêng và của xã hội loài người nói chung. Tuy nhiên, song song với những đóng góp cực kỳ to lớn, đây cũng là ngành công nghiệp gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng cùng với nguy cơ cháy, nổ luôn thường trực.
Ngày 12/8/2015 vừa qua, một vụ nổ có thể coi là lịch sử trong ngành hóa chất thế giới đã xảy ra tại cảng Thiên Tân (Trung Quốc). Vụ nổ tại nhà kho chứa khoảng 40 hóa chất thuộc 7 loại, trong đó có 1.300 tấn hợp chất, 500 tấn vật liệu dễ cháy, 700 tấn chất có độc tố cao đã mang đến sức công phá tương đương 24 tấn thuốc nổ TNT, phá hủy một khu vực rộng lớn, thiêu rụi khoảng 1.000 xe đỗ gần đó, làm chết 123 người, trong đó có 70 lính chữa cháy và 7 cảnh sát, thiệt hại về tài sản ước tính lên đến 1,6 tỷ USD. Ở Việt Nam cũng đã xảy ra không ít những vụ cháy, nổ hóa chất gây thiệt hại nặng nề cả về người và tài sản. Có thể kể đến vụ cháy tại cửa hàng kinh doanh thiết bị, phụ kiện, hóa chất làm tóc tại Số 416 Nguyễn Trãi, quận 5, TP Hồ Chí Minh ngày 16/9/2014 khiến 7 người chết, căn nhà cùng hàng hóa bị thiêu rụi hoàn toàn; vụ nổ tại chi nhánh Công ty TNHH SX TM Đặng Huỳnh (đường Lê Thị Riêng, phường Thới An, quận 12, TP Hồ Chí Minh) ngày 12/10/2014 làm 3 nữ công nhân thiệt mạng, 5 người bị thương và hơn 150 căn nhà bị hư hỏng; vụ cháy kho chứa sơn và hóa chất của Công ty TNHH TM DV Vân Trúc (phường Bình Hòa, TX Thuận An, Bình Dương) ngày 27/4/2015 thiêu rụi hơn 2.000 m2 nhà kho cùng hàng trăm thùng chứa sơn, 4 xe ô tô…; vụ nổ kho hóa chất tại nhà dân ở xã Hòa Châu (huyện Hòa Vang, Đà Nẵng) ngày 6/5/2015 khiến 17 chiến sĩ lực lượng PCCC bị bỏng… Hóa chất và những tác động nguy hiểm của sự cố hóa chất trong PCCC Hóa chất là đơn chất, hợp chất, hỗn hợp chất được con người khai thác hoặc tạo ra từ nguồn nguyên liệu tự nhiên, nguyên liệu nhân tạo. Trong đó, có nhiều hóa chất nguy hiểm là các loại hóa chất có một hoặc một số đặc tính nguy hiểm theo nguyên tắc phân loại của Hệ thống hài hòa toàn cầu về phân loại và ghi nhãn hóa chất, bao gồm: hóa chất dễ nổ; ôxy hóa mạnh; ăn mòn mạnh; dễ cháy; độc cấp tính; độc mãn tính; gây kích ứng với con người; gây ung thư hoặc có nguy cơ gây ung thư; gây biến đổi gene; độc đối với sinh sản; tích luỹ sinh học; ô nhiễm hữu cơ khó phân huỷ; độc hại đến môi trường. Hóa chất dễ cháy, nổ là những hóa chất có thể hoặc tự phân giải gây cháy, nổ hoặc cùng các chất khác tạo thành hỗn hợp cháy, nổ trong điều kiện nhất định về thành phần, nhiệt độ, độ ẩm, áp suất. Phân nhóm và danh mục hóa chất dễ cháy, nổ được quy định cụ thể tại Phụ lục B, C tiêu chuẩn TCVN 5507:2002 “Hóa chất nguy hiểm – Quy phạm an toàn trong sản xuất, kinh doanh, sử dụng, bảo quản và vận chuyển”. Hóa chất tồn tại ở các trạng thái rắn, lỏng, khí và đa số là những chất cháy được, khi cháy toả ra nhiệt lượng lớn, trung bình khoảng 3.000 – 3.500 Kcal/kg. Nhiệt độ bắt cháy của các hóa chất độc thường > 4500C. Khi cháy hoá chất độc toả ra nhiều loại chất độc như HCN, CO, HCl … Trong quá trình hoạt động sản xuất, bảo quản, vận chuyển và sử dụng hóa chất nếu không thực hiện nghiêm các quy trình an toàn sẽ dễ xảy ra các sự cố hoá chất. Đó là sự việc bất thường xảy ra liên quan đến hóa chất: cháy, nổ, rò rỉ, phát tán hóa chất gây hại hoặc có nguy cơ gây ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ của người và thiệt hại về tài sản, gây hại cho động thực vật, môi trường và có thể gây ảnh hưởng xấu đến an toàn xã hội. Đặc biệt, nhiều loại hóa chất có nguy cơ cháy, nổ rất cao.
